شعر " خورشید تابنده" که در وصف شهر اراک توسط مرحوم علی آریانا متخلص به "طبیب اراکی میلاجردی" و رئیس اسبق انجمن ادبی شهر میلاجرد سروده شده و در 23 مرداد 1372 در هفته نامه لاله سرخ استان مرکزی به چاپ رسیده است.

این شعر را به مناسبت روز اراک و به صدارت رسیدن امیر کبیر بازنشر می کنیم.

"خورشید تابنده"

اراکا! گل ملک ایران تویی / بنازم تو را، مهد شیران تویی

تویی سنبل نوبهار وطن/ تویی مایه افتخار وطن

تو دارالفنون و دانشگهی / بمانی به گیتی چو سرو سهی

سمای ادب را تویی کهکشان / تویی مجمع پر فروغ اختران

به هر وصفِ زیبنده، زیبنده ای / به ایران چو خورشید تابنده ای

فنون ادب را تو خود مکتبی / به گیتی فروزنده چون کوکبی

بخارا طفیلی خور خوان تو / بنازم ادیبان دامان تو

زعیمان فرزانه پرورده ای / بلاد ادب را تو سر کرده ای

تویی مهد پروین و قائم مقام / تویی زادگاه خمینی، امام

امیرِکبیر و مصدق ز توست / تو هستی بنای ادب را نخست

ادیب الممالک ز دامان توست / هم اقبال و هم گنجوی زآن توست

قریب و حسابی و قائم مقام / که در فصل دانش بُدَندی تمام

به هر نام نیکو تو شایسته ای / همانا بزرگی توانسته ای

برآنم که شایسته بستایمت / چو دیوان نگشوده بگشایمت

که مانند گوهر نمانی به سنگ / دریغ است و جایز نباشد درنگ

تویی زادگاه بزرگان دین / به خاک و خردپرورت آفرین!

که شیخ احمد و هادی پاکزاد / بزرگان دارنده اجتهاد

ضیاء عراقی خلدآشیان / خردمند، اراکی روشن روان

و یا فضل بن احمد طبرسی / که نامش بود نقل هر مجلسی

چه کس را نصیب، این فضائل شود / به دانش چو دکتر خزائل شود

که شرح گلستان و بوستان از اوست / هم اعلام و احکام قرآن از اوست

ویا فاضل و عالم نورالدین / تو پرورده ای همچو دُر ثمین

که اینان همه اسوه دانشند / چو شمعی فروزنده، نی خامشند

بتابند چون مه به پیشانیت / که گیتی نبیند پریشانیت

شعر شهادت اثر استاد علی آریانا

شهادت سیره افلاکیان است

شهید همچون بهاری بیخزان است

*****************

به جنت زندگی از سر بگیرد

شهید هر چند پیر است و جوان است

****************

مقامش را همی بستوده یزدان

که فرق آفرینش را کیان است

***************

بنازم عشق و ایثار شهیدان

زوصفش عاجز و قاصر زبان است

***************

فروغش تا قیامت در تلاءلو

چراغ تابناک جاودان است

**************

ملائک یار و غمخوار شهیدان

مقام و منزلش در آسمان است

*************

وصیت نامه را با خون نوشتن

خرد گفتا پیام عارفان است

************

به استقبال مرگ خویش رفتن

بلی جانانه بگذشتن زجان است

***********

همانا اولین شرط شهادت

گذشتن از عیال و خانمان است

*************

شنیدستم شهیدی غرقه در خون

دلش اندر غم همسنگران است

************

به دندان و لبانش تیغ عدوان

گواه زخم چوب خیزران است

***********

ز سوز تشنگی دیدم شهیدی

دلش چون کوره آهنگران است

**********

نمی نالید و می خندید و می گفت

که این نعمت ازان عاشقان است

**********

به شرط خون شناور بود شاکر

سپاس ایزدش ورد زبان است

************

عیان می دید با چشمان خونین

به معشوق عزیزش میهمان است

************

علی فزت و رب الکعبه گفتا

سخنهای شهیدان همچنان است

***********

تمنای شهیدان مرگ سرخ است

که بیعت ننگ و عار عارفان است

**********

به چشمش گر شرر شد همچو عباس

چه باکش چون که مقصودش همان است

**********

گوارا باشدش صهبای اطهر

که شکراً شکراش ورد زبان است

*********

بنازم جسم پاک و اطهرش را

به تیر و ترکش دشمن نشان است

*********

میان خاک و خون گویند رفیقان

بپا خیزید هنگام اذان است

*********

وضو با خون خود گیرد به سنگر

کی او را جای در این خاکدان است

*********

گهی در سجده گاهی در مناجات

که شیدای خدای لا مکان است

********

سرشک چشم میثاق شهیدان

چو مروارید غلطانی گران است

*********

به عالم جز خدا دیگر نبیند

که این خود شیوهء فرزانگان است

**********

هزاران مرحبا و آفرینش

بقای مذهب و کشور از آن است

**********

بنازم رهبر آزادگان را

که از ما را امیر کاروان است

سروده ای از جناب آقای مرحوم علی آریانا متخلص به "طبیب اراکی میلاجردی" و رئیس اسبق انجمن ادبی میلاجرد

ز میلاجرد اگر گویم سخنها
بود نقلی  میان انجمنها

که میلاجرد ما خلد برین است
تمام مردمانش اهل دین است

                   هوایی بس نشاط انگیز دارد                      
به دل فریادی از چنگیز دارد

چو نی در دلغم افزا ساز دارد
که از ره رهگذر را باز دارد

به باغش لاله های مشکبیز است
به دشتش سبزه با گل در ستیز است


جوانانش همه آزادگانند
همانا خار چشم دشمنانند

همه اندر جدل شیران جنگند
به صید دشمن بعثی پلنگند

که جان در کف شهادت پیشگانند
دو عالم را بهاری بی خزانند


زغیرت حمله بر صدام کردند
که او را در جهان بد نام کردند

بشد خم پشت آمریکای شیطان
بر آن شد تا که بگریزد زمیدان

شهیدانش به گلذار شهیدان
درخشانند همچون نور باران


ثنا خوان کودکانش در دبستان
همانند هزار اندر گلستان


زملک و کشتزارش زربخیزد
زخاکش لاله احمر بخیزد


دبستانش رقیب بوستان است
به هر سو اندلیبش نغمه خوان است


بسی گنج گران در سینه دارد
به نیکی شهرت دیرینه دارد


وقار شهر ما مشهور دنیاست
دلیل مدعایم در بنهاست


دیاری بس کهنسال است و پیر است
دیار مردم روشن ضمیر است


چو خواهی نیک پی بردن به آثار
گذر بنما زباغات سپهدار


که دیوار بنایش چون خدنگ است
زخشت خام روشنتر زسنگ است


نه آسیب از گذشت روزگارش
نه از صر صر زیانی بر بهارش


زتاکش دانه یاقوت خیزد
زلطفش مرده از طابوت خیزد


که هر باغی زباغات سپهدار
به دل دارد بسی ناگفته اسرار


بگویند با زبان بی زبانی
که من از قرنها هستم نشانی


مرا دستی بدین جا داده مأمن
همان دستی که خاکش گشته مسکن


نشانها دارد از بازی دوران
فغانها دارد از محمود افغان


زغم از خرمی پرهیز دارد
به دل فریادی از چنگیز دارد


"طبیبا"خامه را از نامه بستان
به اطناب سخن کس را مرنجان

شعر: زنده یاد علی آریانا

مشاطه طبع طبیب (جلد اول) نوشتهٔ علی آریانا و گردآوری مسعود آریانا، منوچهر آریانا و نوید آریانا

در این کتاب منتخبی از دیوان مرحوم علی آریانا چاپ شده است.

” یادداشت ” 9
“بیوگرافی ” 13
“معاصران طبیب الشعرا” 16
گوشه ای از مکاتبات و مراودات 17
استاد فقید با معاصران 17
نفخه عیسای طبیب 31
سالار رفته است 33
یاهو 35
بنام توای خالق ماخلق 36
مفتاح باب 37
چرخ گردون شد غلام شاعری 38
برق شمشیر شعر 39
شهید همچون بهاری بی خزانست 41
برق شمشیر شعر 44
یاقوت احمر 45
چو نبود، علی، نبودی به دوعالمی بنایی 45
جانانه معماری کند زینب 47
هم زلعل و گوهر تابان گران 49
دگر آبی نجوشد از قره چای 50
چون سخن ساز نیست 54
جدول تقویم ما 56
جاهلان را شد قلم آموزگار 58
بیمارم ای طبیبان بردرد من دوایی 59
به آیات سی جزء قرآن قسم 60
حکایت دل 62
ای حکیم بزرگوار اقبال 63
گذشت موسم دی 68
چو، نی، در دل غم افزا، ساز دارد 69
حروف پارسی 71
هزار ترانه خوان عشقی 72
کند گل شادمانیها 75
ز ابر هنر پرورم گلشنی 76
مادر من 77
سرگرم گفتگوی توام 78
چهره گلهای سوری زرد شد 79
به دل شام سیه یکه و تنها چه کنم 80
کرسی و لوح و قلم دارم به بکف 81
که دور از دل و غایب ز دیده بود نوید 82
بهر عشاق چمن آمد صلا 83
گذشت موسم دی 84
دل صفا ده که نور در نور است 85
یکی از بزرگان اهل قلم 86
منم پیرو راه پیغمبران 87
بشر هرگز نریزد خون کس را 88
سپیده کاشان 90
توای تصویر ای گویا نشانی 91
رباعیات و پندیات 93
میلاد گرگین 96

“بیوگرافی “

حکیم عارف، ادیب فرهیخته زنده یاد استاد علی آریانا متخلص به طبیب الشعرای میلاجردی اراکی بتاریخ سوم فروردین ماه یکهزار و سیصد و بیست و چهار هجری شمسی در خانواده ای فاضل و برجسته دیده شهلایش به نورعالم تاب خورشید حیات منور گشت و پای بر عرصه وجود نهاد. وی در مکتب مادراصیل و با فرهنگ و پدر فاضلش زنده یاد علیصفدربیگ از رجال نامی واندیشمند و خیراندیش که نامش همیشه به نیکی برسر زبانها بوده و هست و خواهد بود، و جد نامدار و دلیر و ظلم ستیزش اکبربیگ ملقب به یاروم شاه (نیم شاه) و نائب الحکومه  و جد بزرگش حاج عبدالحسین که پهلوانی دلیر و ازنامداران و جنگاوران بنام منطقه بود که در حمله افاغنه واسعد بختیاری به میلاجرد اسطوره ای دلاوریها  کردند و لشکر دشمن را به خاک مذلت نشانده و سپاه جور را به خاک گور درافکندند، پرورش یافت و درس ادب و مردانگی و بزرگی آموخت.  آنجا که خود استاد درباب مقام و منزلت پدر خویش میفرماید:

علیصفدر آن بیگ با فر و جاه                                                که بد پور اکبر بیگ نیم شاه

و در وصف جدش اکبر بیگ نیز چنین میفرماید:

که اکبر بیگ آن پور عبدالحسین                                             که خود شاه  بود و غلام حسین

که الحق به مردانگی شاه بود                                                 که خود صاحب شوکت و جاه بود

(اشاره دارد به لقب جدش اکبربیگ که ملقب به یاروم شاه(نیم شاه)ونائب الحکومه بود)

همچنین درباب دلاوری نیای خویش حاج عبدالحسین در شعری حماسی چنین میفرماید:

پدر باشدش حاجی عبدالحسین                                          نبرد پدر را بدیدی به عین

پسر شیر بود و پدر شیر نر                                                هنرها نمودی به وقت خطر

استاد، در طول حیات کوتاه و پربار خویش منشاء آثار ممتاز شعری و ادبی بسیاری است. وی چون ابوعلی سینا مرهم آلام دردمندان و بیماران رنجور بود که دست شفایش و طب سینایش چون دم عیسی، جانی دوباره به کالبد جانشدگان می‌بخشید، فرهیخته هنرمندی که هنر شعر و طب و حکمت را در هم آمیخت و از خویش انسانی وارسته و متخلق به اخلاق نیکو ساخت و خود را به زیور زهد و خلوص بپیراست که نامش در آسمان طب و حکمت در درخشش و اختر بیانش در چرخ ادب ایران در تابش و تلألو خواهد بود.

ایشان در طول حیات ادبی و طبی خویش برای کسب کمال و معرفت به شهرهای تربت حیدریه، رضاییه، شاه آباد غرب، کرمانشاه، اراک و تهران رخت اقامت افکند و چند صباحی را در این شهرها به تحصیل علوم و تهذیب نفس  سپری نموده و استعداد ادبی و علمی خویش را به کمال رسانید،

روحش شاد و یادش گرامی باد