مطالب زیر عیناً از وبلاگ وفس کپی شده است:
اواخر سال 90 در مطلبی چالش برانگیز پیرامون نام کتاب "کمیجان، سرزمین شگفتانگیز تاتها و مادها" در این وبلاگ بحث هایی پدید آمد. این کتاب در دی ماه 91 منتشر شد و در این چندماهه، هرازگاهی خبری از چاپ آن یا خبر جلسه بررسی این اثر و ... بر روی سایت های گوناگون مخابره گردید؛ یکی از این سایت ها، وبسایت "کازرون ما" است که خبر از چاپ این کتاب داده و تعدادی از خوانندگان نیز نظرات خود را درباره آن نوشته اند. اما نکته جالب توجه اینجاست که گویا نویسنده کتاب، دکتر عارف، به نظرات این افراد پاسخ گفته است.
از آنجا که دکتر عارف، پاسخی به نظرات خوانندگان این وبلاگ و یا وبسایت میلاجرد نداده اند، سئوال های بازدیدکنندگان و جواب های ایشان در اینجا نقل می گردد، به این امید که ایشان به نظرات مطرح در این وبلاگ نیز پاسخ گویند و یا حداقل توضیح دهند که چرا بدون اجازه و بدون ذکر منبع از تصاویر آقای امیرشاه محمدی بخصوص در جلد کتاب استفاده کرده اند.
خواننده ای با نام "جمالو": با سلام به نظر من گویش تاتی در کمیجان محدود است و اغلب کمیجان را با زبان ترکی می شناسند تا تاتی صرف نظر از این که قبلا اسم این منطقه به نام وفس بود می توان گفت نام کتاب باید به نام وفس می شد تا کمیجان حدود هشتاد درصد شهرستان کمیجان وخود شهر کمیجان زبان ترکی دارند نه تاتی......
جواب آقای دکتر عارف: جناب جمالو
دهکده های چند هزار ساله ای که به گویشزبانی تاتی تکلم می کنند علاوه بر جنوب روسیه و شال زنجان و اسفروین، در وفس، گورچان، فرک و چهر ه قان هم هستند و من در کتاب کمی جان به درستی و روشنی از آنها و بویژه وفس مطالب مهمی درج کرده ام. البته آغاز مطالعات تیم دانشگاهی ما در سال 1381 تحت عنوان وفس شناسی بود. اما چون بر اساس تقسیمات کشوری کمی جان به شهرستان تبدیل گردید ما نیز در سال 1391 نام کتاب را کمی جان گذاشتیم. به هر حال مردم کمی جان به سه زبان فارسی، ترکی و تاتی، با صدها گویش زنده تکلم می کنند.
من از توجه و دقت شما صمیمانه سپاسگزاری می کنم.
دکتر محمد عارف
2.12.1391
تهران
خواننده ای با نام "حسینی": من فکر میکنم این عنوار باید با سرزمین وفس تعلق میگرفت که کمی آنطرف تر از کمیجان هستند و پروفسور معروف امریکایی دونالد استیلو و بسیاری دیگر از زبان شناسان بنام گویش مردم وفس را تاتی دانسته اند آنچه که ارتباط خود را با زبان باستان هم حفظ کرده
جواب آقای دکتر عارف: جناب حسینی
با سپاس از توجه جنابعالی،
"تات "ی لزوما زبان یا گویش نیست. تات ها قبایلی پراکنده بوده اند که در شمال غربی ایران(آذربایجان) و در روستاههای زنجان و حتی در مناطقی از جنوب سیبری(آسیای میانه) زندگی کرده و هنوز هم در حال زندگی هستند. رد پای گویش تاتی در روستاههای مجاور از شهرستان آشتیان هم دیده شده است. و در حال حاضر هم به غیر از وفس 4 روستای دیگر کمی جان به گویش تاتی تکلم می کنند. در این کتاب از میلاجرد و انار و عیسی آباد و خنجین و چهره قان و عامره و فتح آباد و ده ها منطقه ی دیگر هم که تحت نام شهرستان کمی جان جریان دارند، آیینهایی سنتی نمایشی ثبت شده است. یافته های کتاب کمی جان الزاما در حوزه ی زبان شناسی نیست. بلکه آیینهای نمایشی سنتی است که به گمان نگارنده این آیینها ریشه در فرهنگ تات ها و مادها در هزاره ی پیش از میلاد مسیح دارد. به هر حال از نظر من همه ی این یافته ها متعلق به تمام مردم متمدن شهرستان کمی جان( 67 روستا با 4 بخش و دو مرکز) است.
با احترام
دکتر محمد عارف
14.3.1392.تهران